فاجعه ای در راه است

سلامت نیوز: ورود ایران به یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله از یک طرف و مدیریت نادرست منابع آبی در ایران، کشور را در معرض فاجعه‌ای زیست‌محیطی قرار داده است. خشکسالی ایران را فراگرفته و اگر همین روند ادامه پیدا کند سراسر ایران با مشکل کمبود آب آشامیدنی مواجه می‌شود.

تالاب‌ها و دریاچه‌های ایران خشک شده‌اند و سفره‌های زیرزمینی نیز دارند خالی از آب می‌شوند. از این‌رو گفت‌وگوی کوتاهی داشتیم با دکتر سید رضا فاطمی، کارشناس منابع آب و آبزیان کشور. او بحران کمبود آب را ناشی از مدیریت ناصحیح دولت می‌داند و امیدوار به رفع مشکل در کوتاه‌مدت نیست مگر این‌که نظام و کل کشور عزمشان را برای رفع خشکسالی جزم کنند.

آیا بحران کمبود آب ناشی از خشکسالی است یا دلایل مدیریتی دارد؟

به عقیده من این بحران ناشی از خشکسالی نیست. هزاران ‌سال است که ایران وارد خشکی شده و دلیل اصلی آن ضعف مدیریت است. درست است که دنیا دارد رو به گرمایش می رود ولی گرمایش لزوما به معنی کم‌شدن بارندگی نیست.

کدام ضعف‌های مدیریتی؟

ببینید جمعیت ایران طی ۳۰ ‌سال گذشته ۳ برابر شده. یعنی اولا ۳ برابر افزایش تقاضای آب طی این ۳۰ ‌سال ایجاد شده است. دوما استاندارد مصرف آب در ایران نسبت به دنیا حدود ۳ برابر است. درواقع ما آب را بهینه مصرف نمی کنیم. اگر سرانه مصرف آب را ۲۰۰ لیتر برای هر فرد در نظر بگیریم حدود ۳ برابر مصرف آب در دنیاست. مدیریت غلط آب هم مزید بر علت شده است. یعنی می بینیم با این‌که کشور خشکسالی هستیم ولی ۶ ‌برابر بیش از کشورهای دیگر به صورت نامرغوب آب استفاده می‌کنیم و شما در هیچ برنامه، ارگان یا سازمانی نمی‌بینید که مساله صرفه‌جویی در آب رعایت شود. شما اگر به وزارت نیرو بروید که مسئول آب است، مشاهده می کنید که دستشویی‌های آن‌جا هم شیر آب گرم دارد که حدود ۹۰ – ۸۰ درجه است و هم آب سرد که با فشار می آید. یعنی در این شرایط حس نمی کنید در مملکتی هستید که کمبود آب وجود دارد، حس می کنید مثلا الان در کنار رودخانه آمازون هستید.

آیا احداث بی‌رویه سد‌ها نیز یکی دیگر از دلایل کمبود آب است؟

درواقع مسئولان خواستند مشکل خشکسالی را با احداث سد برطرف کنند. البته مقداری برای تهران جواب داده است یعنی الان آب تهران از سدها تامین می شود. این خوب است ولی نه این‌که همه‌جا سد بزنند چون اگر سد کوچک باشد آب را می‌گیرد و تبخیر می کند. ما الان میزان تبخیر آبی که از سدها داریم حدود یک پنجم ذخیره آب است و با خود این یک‌پنجم می شود آب یک کشور را فراهم کرد. به‌علاوه مطلب مهم دیگر این که آب سالم را از طبیعت می‌گیریم و آب را به صورت فاضلاب به طبیعت می‌دهیم. درواقع بازچرخه نمی‌کنیم. در برخی کشورهای دنیا مثل کشور انگلیس آب را می‌گیرند بازچرخه می‌کنند و دوباره مصرف می‌کنند. در چنین شرایطی نیاز به سد و تاسیسات آبی کم می‌شود. یک مورد دیگر این است که آب آشامیدنی باید از آب مصرفی جدا شود. این کارها را اگر انجام دهیم مشکل بی‌آبی را حل می‌کنیم. الان آب شرب در لوله‌ها جاری است و به مصرف‌های متنوعی می‌رسد.

چه اقداماتی از طرف دولت در رابطه با این بحران تا به حال صورت گرفته؟

اینها اصلا کاری نمی‌توانند انجام دهند. یعنی مملکت ما از ۶ ‌سال پیش وارد فاز بحران مدیریتی شده و چیزی نیست که الان بیایند و کاری انجام دهند. دیدگاه کلان توسعه در ایران همه‌ در حد توسعه‌های بدون مطالعه بوده است. بنابراین اگر بخواهند ترمز این قطار را بکشند تا به جای اولیه برگردد حداقل ۳۰ ‌سال طول می‌کشد. به شرطی که از الان برنامه های درست اجرا شود که من بعید می دانم. درنتیجه روی کارآمدن یک دولت یا یک شخص نمی‌تواند دردی را دوا بکند و مطمئنا به نتیجه نخواهد رسید. درواقع سیاست‌های کلی نظام باید تغییر کند و آن هم مبنا قرار گیرد.

به‌نظر شما به‌عنوان یک کارشناس در شرایط کنونی بهترین کاری که می‌شود برای حل این بحران کرد، چیست؟

افزایش قیمت آب به طرز بسیار وحشتناک. یعنی قیمت آب را حدود ۱۰برابر از یک سقفی به بالا کنند و بعد اگر دیدند که از آن سقف به بالا جریان آب فایده ندارد، آب را قطع کنند. همچنین در کنار آن افزایش بهبود الگوی آبیاری است. این خود به معنای میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری است. ما الان پول در مملکت نداریم یعنی واقعا هیچ کاری نمی شود کرد. اگر ما بتوانیم این کارها را انجام دهیم یعنی الگوی مصرف آشامیدنی و کشاورزی را جدا کنیم و بهبود بخشیم مشکل ما حل می‌شود.

دورنمای کشور را در این بحران چطور می بینید؟

دورنما، بسیار تیره و تار است. ما با بحران آب مواجه خواهیم شد، در ضمن فقط کمیت که نیست باید کیفیت هم مورد توجه قرار گیرد. همچنین افزایش سرطان در تهران در خیلی از موارد به دلیل مصرف آبی است که حاوی نیترات خیلی بالا یا آلاینده‌های دیگر است. بنابراین آینده را تیره و تار می بینم و با این روند مدیریتی این بحران خیلی بدتر خواهد شد.

منبع:www.salamatnews.com

بحران جهانی آب چیست

بحران جهانی آب چیست؟ [اینفوگرافیک]

50 سال قبل مردم مانند امروز ثروتمند نبودند، کمتر کالری مصرف می‌کردند و گوشت کمتری می‌خوردند، پس آب کمتری برای تولید مواد غذایی نیاز بود.

پنجاه سال پیش، زمانی که جمعیت در این سیاره کمتر از نیم جمعیت کنونی آن بود، درک مشترک می گفت که آب یک منبع بی‌نهایت است. مردم مانند امروز ثروتمند نبودند، کمتر کالری مصرف می‌کردند و گوشت کمتری می‌خوردند، بنابراین آب کمتری برای تولید مواد غذایی نیاز بود. آنها به یک سوم حجم آبی که ما در حال حاضر از رودخانه برداشت می‌کنیم نیاز داشتند. امروز، رقابت برای منابع آب بسیار شدید تر است. دلیل این است که در حال حاضر بیش از هفت میلیارد نفر بر روی زمین وجود دارند، مصرف گوشت و سبزیجات و آب در حال زیاد شدن است و رقابت برای آب در بخشهای صنعتی، شهری و سوخت‌های زیستی بیشتر شده است.

اما در ایران، طبق پیش بینی‌ها در سال ۱۴۰۰ سرانه آب به کمتر از ۱۴۰۰ مترمکعب برای هر فرد در سال خواهد رسید و این به معنی ورود به بحران آبی است. طبق آمارهای رسمی و به اعتقاد کارشناسان، ایران درآستانه بحران آب به سر می برد و طی سال‌های آینده تامین آب به یکی از بزرگ ترین چالش‌های کشور دربسیاری از استان‌ها، شهرها و مناطق تبدیل خواهد شد. ایران ازنظرجغرافیایی دربخش نیمه خشک و خشک جهان قرارگرفته، میانگین بارش درایران حدود ۲۵۰ میلیمتراست درحالی که میانگین جهانی حدود ۸۵۰ میلیمتر است که بیش ازسه برابر میزان بارش در ایران است.

با افزایش مصرف روز افزون آب شیرین، منابع آن با سرعت هر چه بیشتر رو به اتمام است. این روز ها بحث صرفه جویی در مصرف آب در ایران هم شدت گرفته و حتی کار به شایعاتی همچون “تهران تنها تا ۲۰ روز آینده آب دارد” رسیده است. اما این بحث تا چه حد می تواند جدی باشد؟ کمبود آب باعث بروز چه مشکلاتی خواهد شد؟ آیا تنها تشنگی، تغذیه و بهداشت مشکلات نسل آینده هستند یا این موضوع می تواند تبعاتی مانند جنگ نیز داشته باشد؟

ایران با وجود منابع کم آب شیرین، جزو پر مصرف ترین کشورهای دنیا قرار می گیرد

اینفوگرافیکی که در دیجیاتو برای شما آماده کرده ایم به این سوالات شما پاسخ خواهد داد. خواهید دید که ایران با وجود منابع کم آب شیرین، جزء پر مصرف ترین کشورهای دنیا قرار می گیرد و در آینده ای نزدیک همه ما تحت فشار کمبود آب شدید خواهیم بود. حال خودتان فکر کنید که علاوه بر مشکلات اقتصادی و غیره ای که هم اکنون با آن درگیریم، کمبود آب نیز به این مشکلات اضافه شود. بهتر نیست که با کمی دقت سهمی در جلوگیری از این بحران داشته باشیم؟ با دیجیاتو همراه باشید.

 

م

منبع:digiato.com