6 درصد کاهش آب ورودی به سدها در سال جاری/به پایان خشکسالی کشور امیدوار باشیم!

میزان آب ورودی به سدهای کشور نسبت به مدت مشابه در سال گذشته که 32 میلیارد مترمکعب بوده 6 درصد کاهش دارد داشته و حجم موجود آب در مخازن سدهای کشور در حال حاضر 25 میلیارد و 600 میلیون مترمکعب است که با توجه به پیش بینی ها نسبت به سال گذشته حدود یک میلیارد مترمکعب یعنی 4.3 درصد بیشتر است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، محمد حاج رسولیها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در نشست خبری که صبح امروز در محل وزارت نیرو برگذار شد، پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی بر اینکه آیا برای مصارف آب صنایع نیز همچون کشاورزی برنامه‌ریزی خاصی شده اظهار داشت: میزان مصرف آب صنایع دو تا 2.5 درصد بیشتر نیست و در راهکار بلندمدت طراحی شده که مصرف آب کشاورزی از 92 درصد به 85 درصد طی دو برنامه کاهش پیدا کنیم. ضمن اینکه در دستورالعمل تخصیص منابع اینگونه است که صنایع باید نیاز آب خود را به وزارت صنعت اعلام کند.

وی ادامه داد: در حال حاضر بخشی از آب صنایع در معادلات بازچرخانی لحاظ می‌شوند به طوری که بسته به نوع صنعت این عملیات اجرایی می‌شود که صنایع غذایی از این قاعده مستثنی هستند و آبی که از صنعت بازچرخانی می شود در خود صنعت و یا فضای سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

30 درصد آب صنایع باز چرخانی می شود

وی تصریح کرد: طبق دستورالعمل باید به صورت میانگین 30 درصد آب صنایع بازچرخانی شود که در مورد مواد غذایی این محدودیت وجود ندارد.

جاج رسولی ها در این نشست خبری با بیان اینکه از ابتدای سال آبی جاری تا کنون میزان کل نزولات جوی کشور حدود 216 میلیمتر است تا پایان سال آبی نیز بیشتر از 2 تا 3 میلیمتر میزان بارندگی افزایش نخواهد داشت، افزود: میزان نزولات جوی در سال آبی جاری نسبت به سال گذشته که 227 میلیمتر بوده حدود 5 درصد کاهش داشته و نسبت به میانگین دراز مدت که 234 میلیمتر است 8 درصد با کاهش روبه رو بوده است.

حاج رسولی هاگفت: امسال هفتمین سال است که خشکسالی را تجربه می کنیم بطوری که از سال آبی 85 -86 به بعد میزان بارندگی نسبت به میانگین 245 میلیمتری کمتر بوده است.

سمنان، تهران و خراسان رضوی در بدترین شرایط بارندگی

وی گفت: در حال حاضر به لحاظ استانی سه استان، بدترین شرایط را به لحاظ بارندگی دارند. به طوری که سمنان با 34 درصد کاهش، خراسان رضوی و تهران هر کدام 30 درصد نسبت به میانگین کاهش بارش داشته‌اند.

حاج رسولیها با بیان اینکه آب ورودی به مخازن سدها از ابتدای سال آبی جاری تا کنون حدود 30 میلیارد مترمکعب است،تصریح کرد: میزان آب ورودی به سدهای کشور نسبت به مدت مشابه در سال گذشته که 32 میلیارد مترمکعب بوده 6 درصد کاهش دارد داشته و حجم موجود آب در مخازن سدهای کشور در حال حاضر 25 میلیارد و 600 میلیون مترمکعب است که با توجه به پیش بینی ها نسبت به سال گذشته حدود یک میلیارد مترمکعب یعنی 4.3 درصد بیشتر است.

وی با بیان اینکه برخی سدهای کشور وظایف استراتژِکی را برعهده دارندگفت: در حال حاضر سد بوکان 8 درصد کاهش ورودی داشته، سدامیرکبیر در شیراز 30 درصد کاهش، سدکوثر در استان کهیلویه و بویر احمد با 25 درصد کاهش، سد سفید رود 18 درصد کاهش، سد استقلال در استان هرمزگان با 21 درصد کاهش، سد زاینده رود تامین کنند آب یزد و اصفهان 2 درصد کاهش، سد لار 3 درصد کاهش، سد طالقان 14 درصد کاهش، سد کرج 23 درصد کاهش و سد لتیان و ماملو که آب شرق تهران را تامین می کنند 33 درصد کاهش ورودی آب داشته اند وی ادامه داد: سدهای حوزه خوزستان که انرژی برقآبی را تامین می کنند نیز 10 درصد کاهش آورد نسبت به سال گذشته دارند.

پیش بینی ناسا در مورد ایران صحت ندارد

حاج رسولیها در خصوص اینکه آیا پیش‌بینی ناسا مبنی بر اینکه ایران در 30 سال آینده کلا خشک خواهد شد صحت دارد،توضیح داد: پریود خشکسالی در ایران سه تا چهار سال و در طولانی‌ترین زمان هفت ساله بوده بنابراین پیش‌بینی ناسا بر اساس شبیه سازی بوده چرا که طی مدت 50 سال آمار بارندگی و روان‌آب ها در کشور ما خشکسالی ها بیش از هفت سال به طور نینجامده است لذا آمار مطرح شده از سوی ناسا مربوط به محدوده‌ای از کشورها بوده و مختص ایران نبوده است.

وی افزود: ناسا با شبیه سازی دوره های بازگشت 100 ساله در محدوده جغرافیایی منطقه و با توجه به افزایش درجه حرارت اعلام کرده که ایران خشکسالی 30 ساله خواهد داشت اما به صورت نقطه ای تنها برای ایران و با شرایط کشور ما سنجش نداشته بنابراین برای یک دوره 30 ساله با توجه به شواهد آمارهای 50 ساله کشور بعید است اما مگراینکه وارد دوره های 500 ساله شویم و دوره های 5 قرن اخیر را مورد ارزیابی قرار دهیم.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه بیش از 85.5 درصد محدوده کشور یا خشک یا نیمه خشکه یا فراخشک است، گفت: در 7 سال گذشته که به صورت پیاپی میزان روان آبهایمان کاهش داشته توانستیم تأمین آب شرب شهرها را پایدار کنیم اما این کاهش در مباحث زیست محیطی تالاب ها و کشاورزی اثر خواهد گذاشت.

حاج رسولیها با اشاره به اینکه در طول سال با میزان بارندگی 250 میلیمتری حدود 400 میلیارد مترمکعب آوردهای بارندگی در کشور داریم، گفت: از 400 میلیارد مترمکعب آب حدود 110 تا 120 میلیارد مترمکعب به منابع آبی تجدید پذیر کشور تبدیل شده و 70 تا 75 درصد نیز تبخیر می شود.

وی با بیان اینکه ما تقریبا سالی یک دهم افزایش درجه حرارت داریم، اظهار داشت: در حال حاضر تراز نزولات برفی کشور 300 تا 400 متر نسبت به گذشته بالاتر رفته که پایین تر از بارش به صورت باران است.

افزایش تعداد چاه های حفر شده در سال های اخیر

حاج رسولیها در خصوص میزان برداشت از منابع آبی زیرزمینی کشور گفت: در سال 63 و 64 مجموع چاههای حفر شده در ایران 164 هزار حلقه چاه بود با 24 میلیارد مترمکعب برداشت سالانه، این رقم اکنون به 760 هزار حلقه چاه با 48 میلیارد مترمکعب برداشت رسیده است.

وی با تاکید بر اینکه باید مدیریت آب کشور به صورت یکپارچه باشد، گفت: در طول 7 سال خشکسالی کشور، افزایش تولید آب داشتیم اما افزایش بهره وری نداشتیم.

وی افزود: از سال 88 متوسط تولید روزانه انرژی ما در فصل تابستان در بخش برقآبی 22 هزار مگاوات ساعت بوده که در تابستان سال گذشته به 53 هزار مگاوات رسیده و برای مصرف تابستان سال جاری 57 هزار مگاوات پیش بینی شده و در تیرماه سال جاری این رقم به طور متوسط به 59 تا 60 هزار مگوات ساعت در روز رسیده است.

افزایش درجه حرارت و تبخیر آب در هفته جاری

حاج رسولیها با بیان اینکه در هفته جاری دمای هوا در تمام نقاط کشور بالای 40 درجه پیش بینی شده، گفت: با افزایش دما هم میزان تبخیر ها افزایش یافته و هم میزان مصرف برق که نیاز به افزایش تولید در نیروگاههای برقآبی افزایش می یابد.

وی افزود: طبق پیش بینی ما در پایان سال آبی 93 – 94 به 14 میلیون مگاوات ساعت می رسد که با به مدار آمدن واحدهای جدید نیروگاههای برقآبی و با استفاده از ظرفیت موجود آب کشور این میزان انرژی تحقق می یابد.

وی در خصوص پروژه های سدسازی گفت: یکسری از پروژه هایی که به دهه هفتاد و قبل از آن مربوط می شود به صورت نقطه ای و بدون در نظر گرفتن بالادست و پایین دست حوزه آبریز تعریف شده و از اعتبارات استانی استفاده شده اما از دهه 80 که بحث نگاه یکپارچه مدیریت منابع آبی کشور مطرح شد  مجوزها بر اساس ظرفیت و پتانسیل حوزه آبریز مجوزها صادر می شد تا اینکه از سال 84 که مدیریت های استانی جایگزین شرکت های مدیریت آبی چند استانی شد که باعث شد این مدیریت خدشه دار شده که  اثرات آن را نیز شاهد بودیم.

وی افزود: حدود 16 حوزه آبریز درجه دو در کشور داریم که شرایط بحرانی دارند، از ابتدای سال گذشته برنامه ریزی شد تا بتوانیم بخشی از مدیریت حوزه ای را ساماندهی کرده و در این مدیریت حوزه ای، حسابداری تخصیص آب را انجام دهیم.
وی ادامه داد: حسابداری تخصیص را روی 15 تا 16 رودخانه اصلی در قالب هماهنگی با استانها اجرایی می کنیم.

حاج رسولی ها افزود: از دهه 80 سیاست های وزارت نیرو این بوده که کلانشهرها را به منابع آب مطمئن متصل کند و برنامه وزارت نیرو این است که آب کلانشهر را از آب سطحی تأمین کند.

حاج رسولیها در خصوص تدوین طرح آمایش سرزمین نیز گفت: در چندین برنامه طرح و تدوین آمایش سرزمینی در کشور مورد توجه قرار گرفته و اگرچه این طرح اثر مهمی در مدیریت درست منابع آبی دارد اما وظیفه وزارت نیرو نیست بلکه معاونت برنامه ریزی و راهبردی ریاست جمهوری باید این برنامه را تهیه و اعلام کند.

عدم توجه به منابع آب در آمایش سرزمین

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در خصوص مشکلاتی عدم  طرح آمایش سرزمین نیز گفت: عدم توجه به آب در آمایش سرزمین یکی از مشکلات بوده به طوری که بدون توجه به اینکه صنایع آب بر باید در نقاطی ایجاد شوند که آب مورد نیاز آنها وجود داشته باشد، صنایع را در نقاط مختلف کشور گسترده کردیم و بدون توجه به ظرفیت هر منطقه انواع کشت را توسعه دادیم.

وی با بیان اینکه جانمایی احداث صنایع در کشور نامناسب بوده، افزود: صنایع آب بر مثل پتروشیمی ها باید در سواحل ایجاد شوند اما در کل کشور گسترده شده اند.

وی تصریح کرد: اگر طرح ملی آمایش سرزمین آماده شودبسیاری از مشکلات در بخش مدیریت آب حل می شود.
وی ادامه داد: بسیاری از مسائل کشور در راستای اجرای اصل 44 واگذار شده که باید با تدوین آمایش سرزمین بخش خصوصی آمایش سرزمین برای توسعه و احداث صنایع و توسعه کشت انجام شود.

حاج رسولیها با بیان اینکه باید در برداشت چاههای آب در حوزه دریاچه ارومیه کنتور هوشمند نصب شود، گفت: نصب کنتور هوشمند با هزینه مشترک در بخش کشاورزی اجرایی نیست و نمی توان کشاورز را مجبور کرد که 5 میلیون تومان هزینه کند تا کنتور هوشمند نصب کند لذا باید قانون را بازنگری کنیم.

حاج رسولیها با اشاره به مشکلات اقتصاد آب گفت: قبلا به وزارت نیرو اجازه صحبت در مورد اقتصاد آب هم نمی دادند اما اکنون فضا باز شده که بتوانیم روی این مسئله بحث کنیم.

وی با بیان اینکه در اجرای فاز اول هدفمندی بخش کشاورزی وارد نشد و باعث شد کاهش مصرف آب نداشته باشیم تصریح کرد: در برنامه ریزی ها دیده شده مصرف آب در بخش کشاورزی که اکنون بیش از 92 درصد آب کشور است به کمتر از 87 درصد برسد.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران تصریح کرد:  اکنون بین 45 تا 50 میلیارد مترمکعب روان آب داریم و حدود 30 میلیارد مترمکعب ورودی مخازن سدها است که نشان می دهد حدود 75 درصد روان آبهای سطحی را مهار می کنیم.

منبع:ilna.ir