آب مایه حیات است

از آب درست استفاده کنیم

آب مایه حیات است

از آب درست استفاده کنیم

وزیر نیرو گفت: ما به‌دلیل مجانی بودن آب و نداشتن قیمت در از بین بردن منابع آب و بدتر مصرف کردن آب مسابقه گذاشته‌ایم.

هشدار وزیر نیرو درباره افزایش مصرف آببه گزارش مشرق، حمید چیت‌چیان عصر امروز در شورای آب استان کرمان اظهار داشت: خدا را سپاسگزارم که مسئولان استان کرمان تا این حد به مسئله بسیار مهم آب توجه دارند و این جور عزم خود را جزم کرده‌اند تا برای راه‌حل‌های این مشکل اقدام کنند.

وی بیان داشت: کشور ما کشوری کم‌آب است، بخشی از استان‌های ما در مناطق خشک و بقیه در مناطق نیمه‌خشک قرار دارند و طی سال‌های گذشته میزان بارش از 250 میلی‌متر به 242 میلی‌متر کاهش یافته است.

وزیر نیرو ادامه داد: آمار می‌گوید در کشور 130 میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر داریم که به 120 میلیارد متر مکعب کاهش پیدا کرده است.

چیت‌چیان افزود: مصارف آب به‌شدت افزایش یافته زیرا جمعیت زیاد شده و کشاورزی و صنعت توسعه یافته است و این امری طبیعی است.

وزیر کشور تصریح کرد: به‌ازای هر فرد ایرانی حدود یک هزار و 550 متر مکعب آب تجدید شونده داریم که در دنیا 6 هزار و 400 متر مکعب است و هر کشوری کمتر از یک هزار و 700 متر مکعب داشته باشد در بحران آب قرار دارد و کشور ما در بحران آب قرار گرفته است.

چیت‌چیان اضافه کرد: یک کشور، آب زیاد و یا کم داشته باشد اگر از مجموع آب تجدیدشونده بیش از 40 درصد بهره‌برداری کند، ناپایداری در منابع آب ایجاد می‌شود و ما 80 درصد از مجموع آب تجدیدشونده استفاده می‌کنیم.

وی یادآور شد: ما به‌دلیل مجانی بودن آب و نداشتن قیمت در از بین بردن منابع آب و بدتر مصرف کردن آب مسابقه گذاشته‌ایم و با این وضعیت منابع و افزایش مصارف روز‌به‌روز در جهت بدتر شدن وضعیت گام برمی‌داریم.

وزیر نیرو ادامه داد: ما باید تجدیدنظر بسیار جدی در مورد نحوه مصرف داشته باشیم.

چیت‌چیان اظهار داشت: در سال‌های گذشته دست روی دست نگذاشته‌ایم، سدها، پروژه‌های آب‌رسانی، تصفیه‌خانه و ... احداث شده است، اما بیشتر همت مدیران بخش آب برای مدیریت آب سطحی صرف شده است و آب زیرزمینی به صورت کامل مورد غفلت قرار گرفته در حالی که آب زیرزمینی 54 درصد از آب مصرفی کشور را تامین می‌کرده است.

وی تصریح کرد: طرح مدیریت آب‌های زیرزمینی در شورای عالی آب ارائه شد و مجموعه کار مورد تصویب قرار گرفت که بر اساس این طرح باید 25 درصد از مصارف آب زیرزمینی را کاهش دهیم.

وزیر نیرو عنوان کرد: اگر 20 درصد از مصارف را کاهش دهیم به سر خط می‌رسم و از منابع استاتیک برداشت نکنیم.

چیت‌چیان ادامه داد: بازار آب باید در 609 دشت کشور ایجاد شود تا آب قیمت اقتصادی پیدا کند و هدر نرود.

وی ایجاد تشکل‌های آب‌بران را در صرفه‌جویی آب موثر خواند و افزود: مردم باید با تشکیل این تشکل‌ها نظارت بر برداشت آب را انجام دهند.

وزیر نیرو بیان داشت: از سال آینده بخش قابل‌توجهی از اعتبارات وزارت نیرو به مدیریت منابع آب‌های زیرزمینی شامل نصب کنتورهای هوشمند، برقی‌کردن چاه‌ها، ایجاد گروه‌های گشت و بازرسی برای کنترل برداشت‌ها، بستن چاه‌های غیرمجاز و جلوگیری از برداشت اضافی از چاه‌ها اختصاص می‌یابد تا وضعیت آب از شرایط بحرانی خارج شود.
منبع:www.mashreghnews.ir
  • محمد فاضلی

صدای پای آب

صدای پای آب آید به گوشم                             

  که فریادی کشد اینک خموشم

صدایی از پی درد است جانم                          

چنان سوزاند اینک استخوانم

صدای شر شر آب است مظلوم                               

که بی رحمانه اینک گشته محکوم

صدایش یک پیام آرد برایم                             

که جانان پدر من کم بهایم

اگر قدر و بهایم را ندانید                              

سرود مهربانی را نخوانید

به من ظلم و ستم کردید بسیار                         

  طبیعت می شود یک باره بیمار

صدایم کن صدایم کن به گوشم                      

  طنین زندگی را می فروشم

صدایم کن که من بس پر بهایم                           

یقین من هدیه از سوی خدایم

بدان این قصه را آنگه شوم شاد                         

که عالم را کنم من خوب آباد

جهان خوان کرم گردید یاران                          

  پر از لطف و نعم گردید یاران

برای شکر الطاف الهی                                

نباید کرد مصرف با تباهی

جهان گردد پر از آثار رحمت                         

خدا افزون کند آثار برکت

 منبع:hsharafzade-sh.blogfa.com

  • محمد فاضلی

1)افزایش راندمان آبیاری

2) استفاده از روشهای آبیاری مناسب(تحت فشار)

3)پوشش کانال های آبیاری

4)اصلاح نظام تخصیص آب بر اساس نیاز کشاورزی و مصرف شرب

5)اصلاح نظام قیمت گذاری

6)استفاده از پسابهای تصفیه شده

7)استفاده از آبهای شور

8)بها دادن به ارزش اقتصادی آب

9)حفاظت از منابع آب در برابر آلودگی

10)پایش و نظارت مستمر بر مصرف بهینه آب شرب و به حد اقل رساندن تلفات آب در تاسیسات آبرسانی و ارتقای مدیریت تقاضا.
منبع:sharafzade-sh.blogfa.com
  • محمد فاضلی
  • محمد فاضلی

  ۱- از کلیه قوانین و محدودیتهای حفاظت آب که ممکن است در محل زندگی شما اعمال شود، آگاه شوید و از آن تبعیت کنید                                

    ۲-  از آب حفاظت کنید، چون زندگی ما به آن وابسته است. هیچگاه به دلیل اینکه فرد دیگری مسوول پرداخت آب بها است، آب را هدر ندهید

۳-موقع مسواک زدن شیر آب تصفیه شده را باز نگذارید

   ۴-   هنگام استحمام در فاصله بین شستن بدن و سرشویی، لزومی ندارد که شیرآب به طور پیوسته باز باشد

۵-برای آب دادن به درختان، درختچه ها، بوته ها و گلها، از روش آبیاری قطره ای استفاده کنید

     ۶- برای دوش گرفتن در حمام، زمان بگیرید و آن را به کمتر از 5 دقیقه برسانید، با این روش ماهیانه حدود 4000 لیتر آب صرفه جویی خواهد شد.

     ۷- بهتر است برای شستن سبزی ها ابتدا آنها را در ظرفی بخیسانید و سپس آب بکشید

    ۸-  ازجریان آب به منظور آب شدن یخ گوشت یا دیگر مواد غذایی منجمد استفاده نکنید

 ۹-  دیگران را در مورد نیاز به حفاظت از آب آگاه کنید. از خرید اسباب بازی ها و سرگرمی هایی که به یک جریان ثابت آب نیازدارند، خودداری نمایید.

    ۱۰-    هنگام استفاده از دستشویی شیر آب را به طور مداوم باز نگذارید چون جریان دایم آب موجب هدر روی آن می شود.

۱۱-اگر دوش حمام شما در طی کمتر از 20 ثانیه یک ظرف چهار لیتری را بتواند پر از آب کند در آنصورت حتماً آنرا با یک سر دوش کاهنده مصرف تعویض کنید.

۱۲-برای نظافت حیاط به جای مصرف آب بهتر است از جاروب استفاده شود.

۱۳-درباغچه خانه، درختان، بوته ها و چمن های بومی و مقاوم به خشکی که به آب کمتری نیازدارند و تحمل ماههای گرم تابستان را دارند، بکارید.

       ۱۴-  تمام شیلنگ ها، اتصالات و شیرها را به طور مرتب کنترل کنید تا از نشتی آب جلوگیری شود.

      ۱۵-   ضروری است برای اطمینان از سلامت لوله ها و شیرهای آب؛ آنها مرتباً کنترل شوند.

       ۱۶-  درمواقع جایگزینی یا افزودن گل و گیاه در باغچه خانه، گیاهی را انتخاب کنید که آب کمتری مصرف کند. به این طریق سالانه 2200 لیتر آب برای هر گیاه قابل صرفه جویی خواهد بود.

        ۱۷-ازنصب سیستم های آب تزیینی (مثل فواره ها) اجتناب کنید. مگر اینکه آب در سیستم بازیافت شود. همچنین سیستم را درجایی نصب کنید که تلفات کمی در اثر تبخیر و باد داشته باشیم.

       ۱۸-  لوله های آب منزل خود را عایق بندی کنید. عایق کاری لوله های اب گرم، روشی است که هدررفتن آب را قبل از خروج آب گرم کاهش می دهد.

      ۱۹-   لوله های آب گرم را عایق بندی کنید تا برای رسیدن آب گرم به شیرآب، لازم نباشد آنرا بی جهت بازبگذارید.

     ۲۰-    هرگز آبی را که می توان به مصارفی نظیر آبیاری و یا شستشو رسانید، فاضلاب حساب نکنید.

۲۱-ماشین های لباس شویی معمولاً مقدار زیادی آب مصرف می کنند. بنابراین اگر از تعداد دفعات کاربرد ماشین لباس شویی بکاهید، عملاً در مصرف اب صرفه جویی  کرده اید.

      ۲۲-  یک بطری پر از آب یا یک کیسه نایلونی پراز شن و کاملاً در بسته را در مخزن توالت فرنگی و یا فلاش تانک قرار دهید تا مصرف آب را در هربارکشیدن سیفون کاهش دهید.

      ۲۳   آب خنک مورد مصرف خود را همواره دریخچال نگهدارید تا مجبور نباشید شیر آب را برای مدتی بازبگذارید تا آب خنک شود.

       ۲۴-  برای نوشیدن آب به جای آنکه شیر آب را مدت زیادی باز بگذارید، بهتراست ابتدا چند قطعه یخ در لیوان قرار دهید و سپس شیر آب را بازکنید.

۲۵-به کوچکترهاآموزش دهیم تا با بستن بموقع شیر، از هدر رفتن آب جلوگیری نمایند.

      ۲۶-   می توان از آبی که برای شستن سبزی ها و دست و صورت استفاده می شود، به وسیله لوله کشی و هدایت آن به سمت فلاش تانک، هدایت در توالت استفاده نمود.

۲۷-فلاش تانک هایی که نشتی دارند، آب را به داخل کاسه توالت هدر می دهند.

      ۲۸-  به جای شستن اتومبیل با شیلنگ آب، از یک سطل آب هم می توان استفاده کرد.

        ۲۹- درحالی که کمبود آب در شهر احساس می شود، لزومی به شستشوی پیاده روی مقابل مغازه و منزل نیست.

       ۳۰-  هنگام احداث ساختمان از کارگران ساختمانی بخواهید از آب تصفیه شده استفاده نکنند.

۳۱-زمانی که سرگرم آب دادن باغچه و گلهای منزل هستید با شنیدن صدای زنگ تلفن یا زنگ در بهتر است ابتدا شیر آب را ببندید و بعد به آنها پاسخ دهید.

    ۳۲-     تا حد امکان از آب شرب برای فضای سبز استفاده نشود. باغچه را در شب یا صبح زود آبیاری کنید تا از تبخیرآب جلوگیری شود.

       ۳۳-  نصب کولر در سایه و با استفاده از پوشش مناسب و جلوگیری از نشت آب کولرهای آبی، باعث صرفه جویی زیادی در مصرف آب می شود.

۳۴-زمانی که به مسافرت می روید، ضروری است شیر فلکه بعد از کنتور آب را ببندید. تا از وقوع هرگونه حادثه پیشگیری شود.

    ۳۵-     به دیگران  محدودیت منابع آب و روش های صرفه جویی آن را آموزش دهیم.

       ۳۶-  کارکرد کنتور در زمانی که همه شیرهای آب بسته است، دلیل تلف آب از لوله های داخل ساختمان می باشد که در نتیجه آن، مقدار زیادی آب به هدر رفته و هزینه گزاف آن را شما خواهید پرداخت.

     ۳۷-    دوستان را به صرفه جویی در مصرف آب تشویق نمایید. همچنین پیشنهاد کنید گرایش به حفاظت از آب در فعالیت های عملی و دوره های آموزشی آنها گنجانده شود.

     ۳۸-    دوستان  را به ایجاد و ارتقای فرهنگ حفاظت از آب در میان کودکان و بزرگسالان تشویق کنید.

     ۳۹-    هرگونه اتلاف قابل توجه آب، شکستگی لوله ها و هدر رفتن آب در هر نقطه را به مرکز ارتباطات مردمی (تلفن 122) اطلاع دهید.

۴۰-تعویض واشر شیر آب برای جلوگیری از چکه کردن آب کار دشواری نیست

منبع:sharafzade-sh.blogfa.com

  • محمد فاضلی

ما  آب را از پدرانمان به ارث نبرده ایم بلکه از

فرزندانمان به

امانت گرفته ایم...

منبع:sharafzade-sh.blogfa.com

  • محمد فاضلی

آب ناجی زندگیست.

صرفه جویی در بخش کشاورزی تنها راه نجات از بحران آب است.

قطرات آب در طبیعت مانند قطرات خون در رگ هاست.

نجات آب هدیه ای به آیندگان است.

آب نایاب،آب کیمیای جاریست،آب مایه ی حیات کشاورزی.

نجات آب ، نجات زمین، نجات زندگی.

غربت خشکسالی و تجربه تلخ تشنگی ره آورد استفاده نادرست از منابع آب در کشوراست.

قطره قطره آب قطره قطره زندگی.

منبع:sharafzade-sh.blogfa.com

  • محمد فاضلی

آب شرط وجود حیات می باشد و اکثر قریب به اتفاق واکنشهای شیمیایی در محیط آبی صورت می گیرد. آب به علت پاره خواص ویژه اساسی نقش تنظیم کننده ای در طبیعت داشته و آن را در برابر تغییرات ناگهانی دما حفظ می کند.

منبع:sharafzade-sh.blogfa.com

  • محمد فاضلی

صرفه جویی به مفهوم مصرف چیزی به شکل درست و مناسب آن است. این مساله برای ایجاد تعادل میان درآمد و هزینه بسیار مهم و اساسی است و در حوزه اقتصاد خانواده نیز می تواند تاثیرگذار و سرنوشت ساز باشد. با این همه صرفه جویی علاوه بر اینکه در حوزه اقتصاد شخصی معنا و مفهوم می یابد در حوزه اقتصاد عمومی نیز معنا دارد.

امام خمینی (ره) بر این اساس است که مصرف زیاد و بیش از نیاز در آب و برق را نه تنها نادرست و حرام می داند بلکه آن را ضمان آور دانسته و شخص را نسبت به جامعه مدیون می شمارد.

قرآن نیز به این مساله از ابعاد مختلف پرداخته است؛ زیرا قرآن کتاب هدایت و راهنمایی آدمی به سوی کمال است و به مساله اقتصادی که ارتباط تنگاتنگی با مساله آسایش و آرامش دارد، توجه داشته و برای این که انسان در مسیر کمالی حرکت کند به مساله اقتصاد و روش های مناسب و درست کسب درآمد و هزینه های آن نیز پرداخته است. بازخوانی نگرش و تحلیل قرآن می تواند در این زمینه برای دست یابی به شیوه های درست کمک کند. نوشتار حاضر تلاشی است تا این مساله را از دیدگاه قرآن واکاوی نماید.

مفهوم صرفه جویی

واژه عربی صرف که به معنای تغییر و تحویل آمده است در علوم مختلف معانی و مفاهیم گوناگونی را بیان می کند. به عنوان نمونه در علم صرف و نحو به معنای ساختن صیغه های مختلف از یک اصل می باشد که در ادبیات عربی معروف و مشهور است.
در علوم قرآنی صرفه به معنای بازداشتن شخص از آوردن آیه و یا سوره ای است که در مقام تحدی انجام می گیرد. در این که این نظریه درست و یا نادرست است سخنی نیست بلکه تنها بیان این که صرفه به معنای بازداشتن شخص به شکل تکوینی از آوردن سوره و یا آیه نیز به کار رفته است.
در علم اقتصاد چون سخن از تولید و توزیع و مصرف است واژه صرفه جویی به معنای مصرف درست و مناسب چیزی است که در اختیار شخص قرار دارد و در ازای آن کار و یا هزینه ای پرداخت شده است. بنابراین صرفه جویی در ارتباط با مصرف چیزی است که دارای مالیت می باشد و انسان در قبال آن کار و یا هزینه ای پرداخته و یا می پردازد.

صرفه جویی، کم مصرف کردن نیست

عده ای صرفه جویی را به معنای کم مصرف کردن معنا کرده اند ولی به نظر می رسد این معنا نمی تواند اقتصادی باشد؛ زیرا هدف از تولید یک شی اقتصادی، مصرف آن است و مصرف چیزی زمانی به وقوع می پیوندد که آدمی به آن نیاز داشته باشد و با مصرف آن چیز نیازی از نیازهای وی برآورده می شود. بنابراین شخص لازم است تا در حد نیاز و برآورد آن، چیزی را مصرف نماید و کم مصرف کردن نمی تواند نیاز وی را برآورده سازد، مگر آن که در مساله نیاز به نیازهای اساسی و نیازهای غیر اساسی و یا نیازهای لازم و غیر لازم توجه داده شود. در این صورت می توان گفت که مصرف چیزی می بایست در حد برآورد نیازهای اساسی و لازم باشد.

ولی مشکلی که در این جا خود را نشان می دهد آن است که همان گونه که نیازهای آدمی به دو دسته نیازهای اساسی و لازم و غیر اساسی و غیر لازم دسته بندی می شود و به شکلی اولویت خود را تحمیل می کند، در حوزه چیزهایی که به عنوان مواد مصرفی مورد توجه قرار می گیرد نیز اولویت بندی صادق است. به این معنا که هرچه نیاز شخص و یا جامعه به چیزی اساسی و ضروری و لازم باشد آن چیز به شکل امری با مالیت بیش تر و اساسی تر مطرح می شود. از این رو ارزش نیازی انسان به چیز اقتصادی، آن چیز را ارزشمندتر می سازد چنان که کم اهمیتی آن نیز آن را در درجه دوم اهمیت قرار می دهد.

البته این امر به چیزهایی برمی گردد که ارزش مالی داشته و برای تولید و تهیه آن نیازمند کار و پرداخت هزینه هستیم. بنابراین با آن که هوا و اکسیژن برای آدمی دارای ارزش و اهمیت بسیار و حیاتی است ولی از آن جایی که درحال حاضر برای آن هزینه ای پرداخته نمی شود و نیاز به تولید آن نداریم و کاری برای آن انجام نمی دهیم چیزی بی ارزش بوده و از مالیت خارج می شود و سخن از صرفه جویی در آن معنا و مفهومی ندارد؛ ولی اگر فرض کنیم که در آینده برای تولید اکسیژن مصرفی انسان نیازمند تولید و یا کار برای آن باشیم می بایست برای آن مالیت قرار داده و درباره شیوه های مصرف و استفاده آن سخن بگوییم.

دیدگاه اقتصاددانان درباره صرفه جویی

به هرحال صرفه جویی ارتباط تنگاتنگی با مسأله مالیت و مقدار تولید و توزیع دارد. هر چیزی که ازنظر مالی ارزشمند و از نیاز بشر به آن بیش تر باشد درباره نحوه و چگونگی مصرف آن نیز مسایل و مطالب بیش تری مطرح می شود.

اقتصاددانان درباره نحوه مصرف به این نکته توجه می دهند که مراد از صرفه جویی، کم مصرف کردن نیست؛ زیرا می بایست در هر چیزی که بخشی از نیاز آدمی را برطرف می سازد به مقدار موردنیاز از آن استفاده کرد. بنابراین شخص می بایست در حد نیاز طبیعی خود از هر چیز اقتصادی استفاده کند. تنها مسأله ای که اقتصاددانان آن را مطرح می سازند این است که در زمان بحران های اقتصادی و کاهش توزیع و یا تولید چیزی، می بایست به حد اقل بسنده کرد و درحد رفع حاجت و نیاز ضروری از آن استفاده نمود تا فرصت بیش تری به دیگران داده شود.

در حقیقت در زمان بحران سخن از مصرف درحد ضرورت و رفع نیاز است ولی این بدان معنا نیست که شخص آن چیز را کم مصرف کند. صرفه جویی در این زمان به شکل ضرورت خود را تحمیل می کند و اگر در زمان های دیگر صرفه جویی به معنای مصرف درست و متناسب از کالای اقتصادی است در زمان بحران این نکته از جهات دیگر مورد تأکید قرار می گیرد تا شخص به حد ضرورت بسنده کرده و به قول معروف به مستحبات نپردازد.

به سخن دیگر صرفه جویی در همه حال و هر زمانی چه بحران و چه غیربحران به معنای مصرف درست کالای اقتصادی همانند آب و برق است ولی در زمان بحران تنها برآورد نیازها درحد ضرورت به معنای صرفه جویی است که نوعی محدودیت را نیز سبب می شود که تحمیلی از سوی بحران است.

بنابراین صرفه جویی ازنظر اقتصاددانان به معنای استفاده درست و مناسب از کالای اقتصادی و بهره وری و آگاهی نسبت به نیازهای واقعی است.

در این جاست که مسئله آگاهی و شناخت، خود را بر اقتصاد مصرف تحمیل می کند. در حوزه اقتصاد تولید مسئله این است که چگونه و چه چیزی را در چه مقدار و حجم تولید کنیم اصلی است که هر تولیدکننده اقتصادی بدان توجه دارد. در اقتصاد مصرف نیز شخص می بایست به این نکته توجه کند که چه چیزی نیاز واقعی است و تا چه مقدار می تواند نیاز واقعی او را برآورده کند و افزون بر آن امری بیرون از نیاز واقعی او می باشد؟ به عنوان نمونه مصرف 7 تا 15 لیوان آب برای سلامت مفید و سازنده است. بنابراین 7 لیوان آب نیاز واقعی او را تشکیل می دهد که شخص می بایست آن را مصرف کند و کم تر از آن می تواند به او زیان برساند.

بر این اساس می توان برنامه ریزی در اقتصاد مصرف را این گونه داشت که در زمان بحران شخص به جای بیش از 7 لیوان می بایست در همان اندازه مصرف کرده و صرفه جویی نماید. در این صورت نوعی کم مصرفی را می توان در مفهوم صرفه جویی در زمان بحران استنباط کرد ولی این کم مصرفی زیانبار نیست بلکه کم مصرفی در راستای بهینه سازی مصرف در زمان بحران است.

از این رو آگاهی بخشی نسبت به کالاهای مصرفی در حوزه اقتصاد مصرف ضروری و مناسب است. درباره مصرف کالاهایی همچون برق و ایجاد محیط مناسب از نظر روشنایی و یا گرمایی و یا سرمایی می بایست آگاهی درستی به افراد داده شود تا در حوزه اقتصاد مصرف نیز همانند اقتصاد تولید بهینه سازی و بهره وری در دستور کار قرار گیرد.

قرآن و صرفه جویی

اصولا نگاه قرآن به مسئله اقتصادی نگاهی در راستای بهره وری مناسب و درست از امکانات و وسایلی است که خداوند در اختیار بشر به طور مستقیم و یا با تولید و کار قرار داده است. از این رو از مردم می خواهد که هر چیزی را درست و به شکل مناسب آن مورد استفاده قرار داده و از اتراف و تبذیر و عدم بهره مندی از آن خودداری ورزند.

به سخن دیگر در اسلام همواره سخن از اقتصاد است. اقتصاد که از واژه قصد گرفته شده به معنای میانه روی و اعتدال است. (مفردات راغب اصفهانی ذیل واژه قصد) از این رو بنیاد امور در حوزه تولید و توزیع و مصرف کالا در بینش و نگرش قرآنی میانه روی است. هرگونه رفتارهای بیرون از این چارچوب از نظر قرآن نه تنها نادرست و نابهنجار بلکه گناه و گاه جرم قانونی تلقی می شود. همان گونه که زیاده روی و اتراف و اسراف و تبذیر امری مردود و نادرست و گناه شمرده شده است همینطور عدم استفاده از نعمت های حلال خداوند و عدم بهره مندی از آن در راستای آسایش و آرامش و کمال، امری مذموم و ناپسند دانسته شده و شخص مورد نکوهش و توبیخ قرار گرفته است که چرا حلال خدا را بر خود حرام می سازد و از آن ها بهره مند نمی شود؟

خداوند در آیاتی چون آیه 141 سوره انعام از مردم می خواهد که از اسراف و تبذیر دوری ورزیده و هزینه های خویش را در چارچوب اعتدالی قرار دهند. در آیه 31 سوره اعراف از مردم می خواهد که از نعمت های خداوند استفاده کرده و از آن بخورند و بیاشامند ولی اسراف نکنند؛ زیرا اسراف امری ناپسند در نزد خداوند است و اهل اسراف را خداوند دوست نمی دارد.

ضرورت اعتدال در مصرف

آیه 141 سوره انعام به مسئله اعتدال در مصرف اشاره دارد که همان معنای صرفه جویی و بهینه سازی مصرف در اقتصاد امروز جهان است. خداوند در این آیه اعتدال در مصرف و دوری از اسراف و تبذیر را اصلی مهم در هزینه کرد اموال اقتصادی برشمرده و در آیه 31 سوره اعراف و نیز 26 سوره اسراء و همچنین 67 سوره فرقان برآن تأکید می ورزد.

درحقیقت ازنظر اسلام و قرآن، اعتدال در مصرف و میانه روی و صرفه جویی به معنای مصرف درست و متناسب، اصلی اساسی و از اصول نخستین اقتصاد اسلامی می باشد که مؤمنان برای دست یابی به کمال شخصی و جمعی و امت اسلامی برای رسیدن به جامعه نمونه و برتر می بایست آن را در نظام اقتصادی خویش درنظر گیرند.

از آن جایی که قرآن کتاب هدایت آدمی و جامعه بشری به سوی تعالی و کمال است، برنامه ها و نظام اقتصادی آن نیز در همین چارچوب می باشد. از این رو خداوند بر لزوم وسیله قرار گرفتن ابزارهای اقتصادی برای تحصیل امر معنوی واخروی تأکید می کند1و می کوشد تا با جمع میان دنیا و آخرت در حوزه اقتصادی مردم را به سوی کمال سوق دهد2

اگر از نظر اسلام، سلامت اقتصادی و پرهیز از فسادانگیزی در حوزه اقتصادی 3 و تصحیح روابط اقتصادی جامعه، هم پای مسایل اعتقادی و عبادی در صدر برنامه های پیامبران قرار دارد 4 این امر نمی تواند جز با صرفه جویی و بهینه سازی مصرف همراه باشد؛ زیرا اقتصاد در هرحال بستری برای تکامل بشری است و به عنوان هدف ابزاری و یا میانی مطرح می باشد که می بایست آدمی با بهترین شیوه مصرف و استفاده درست و مناسب، خود را در جایی قرار دهد که بتواند رشد و کمال خویش را ادامه دهد. از این رو همان اندازه که اسراف و اتراف و تبذیر زشت و ناپسند است استفاده نکردن درست از نعمت های خداوندی نیز به معنای نادیده گرفتن ابزارهای کمالی است.

ازنظر قرآن، اقتصاد و ثروت مایه قوام جامعه است (نساء آیه 5) و امور ا قتصادی و معیشتی مردم دارای جایگاهی مهم در حد مسایل اعتقادی و عبادی (بقره آیه 3و 31و 43و 83و 177و 277) دارد و براین اساس می بایست همگان از شخص و جامعه و دولت در مسیر اقتصاد سازنده و مثبت حرکت کنند تا فرصت های برابر برای همگان جهت دست یابی به همه ابزارهای رشد و تکامل فراهم آید. بنابراین هرکسی که با مصرف زیاد و اتراف و تبذیر و اسراف بخشی از ابزارهای رشدی و کمالی را از میان ببرد می بایست پاسخ گوی خدا و جامعه انسانی باشد

صرفه جویی در بحران

چنان که گفته شد صرفه جویی در زمان بحران معنا و مفهوم تازه ای پیدا می کند. اگر جامعه ای دچار بحران در یک یا چند کالای اقتصادی شد می بایست همگان چنان تلاش کنند تا از آن برهند. در این زمان است که صرفه جویی گاه به معنای کم مصرف در حد اعتدال و میانه است که تنها نیازهای اساسی و اصلی شخص و یا جامعه پاسخ داده شود.
در آیه 47 سوره یوسف خداوند به ضرورت صرفه جویی در زمان بحران های اقتصادی اشاره می کند و در آیات 47 و 48 بر لزوم برنامه ریزی ازسوی دولت مردان برای مقابله و یا حل بحران های اقتصادی تأکید می ورزد.
این آیات ضمن اشاره به مسئولیت های دولت نشان می دهد که عوامل طبیعی بوجودآورنده بحران نمی تواند توجیه گر رفتارهای دولت باشد و دولت ها موظف هستند که حتی برای شرایط فوق العاده چون خشکسالی برنامه ریزی کنند.
بنابراین بهره مندی از ابزارهای پیش بینی اوضاع و آمادگی دایمی برای حالت های فوق العاده، از ضروریات و مسئولیت های دولت است که در آیه مورداشاره قرار گرفته است.
لزوم جیره بندی از ارزا ق و کالاهای اقتصادی در وضعیت کمبود و تنگناهای اقتصادی از مطالبی است که در آیات 60 سوره بقره و نیز 160 سوره اعراف بدان توجه داده شده است.
لزوم نظارت حکومت و دولت بر امور اقتصادی از تولید گرفته تا توزیع و مصرف آن ازجمله وظایف و مسئولیت های دولت است که در آیه 47 و 55 سوره یوسف آمده است. مدیریت توزیع و اصلاح در تولید و توزیع و مصرف به عنوان وظایف پیامبران و دولت های اسلامی امری است که در آیات مختلف به ویژه 84 تا 86 سوره هود و آیات دیگر بدان اشاره شده است.
از همه این مطالب و بسیاری مطالب و آیات دیگر که در حوصله این نوشتار نیست می توان دریافت که وظیفه همگانی ایجاب می کند تا در مصرف درست و بهینه کالاهای اقتصادی تلاش کنیم و هریک از ما موظف است تا براساس چارچوب های مورد پذیرش اقتصادی عمل کند و در مصرف کالای اقتصادی زیاده روی و اسراف نکند.

منبع:www.quranstudies.ir

  • محمد فاضلی

برای سالم ماندن لازم است مایعات کافی به بدن برسد و چه بهتر است که این مایع آب باشد. آب برخلاف چای شیرین، نوشابه و نوشیدنی های انرژی زا که پرکالری است، عاری از کالری و مفید است. در این مطلب به بررسی قسمت های مختلف بدن می پردازیم و با خواص آب برای تامین سلامت تک تک اعضای بدن آشنا می شویم.

▪ مغز؛ نوشیدن آب کافی باعث تقویت حافظه و ثبات خلق وخو می شود. از طرفی راحت تر می توانید روی مشکلات تمرکز کنید. محققان بر این باورند که مصرف ناکافی آب جریان اکسیژن رسانی به مغز را کاهش می دهد یا به طور موقت نورون ها را کوچک می کند. تشنگی باعث حواس پرتی فرد نیز می شود.
▪ دهان؛ با مرطوب نگه داشتن لب و گلو از خشکی دهان پیشگیری می شود. خشکی باعث ایجاد بوی بد دهان و حتی خرابی دندان می شود.
▪ قلب؛ کمبود آب حجم خون را پایین می آورد، در نتیجه قلب باید سخت تر کار کند تا بتواند مقدار پایین خون را پمپاژ کند و اکسیژن کافی را به سلول ها برساند. نرسیدن اکسیژن به سلول ها فعالیت های روزانه مانند بالارفتن از پله ها و ورزش کردن را سخت تر می کند.
▪ جریان خون؛ با انبساط رگ های خونی نزدیک به سطح پوست، جریان خون تسریع و حرارت ایجاد می شود.
▪ دست و پا؛ آب کافی در بدن یعنی این که آب در داخل و خارج از سلول های عضلات ماده مغذی کافی بدن را تامین می کند تا عملکرد بهتری داشته باشد. آب برای نرم کردن مفصل ها نیز ضروری است.
▪ پوست؛ کمبود آب انعطاف پذیری پوست را کاهش می دهد. انعطاف پذیری پوست از خشکی آن که بر اثر مصرف صابون، آب داغ و قرار گرفتن در معرض هوای خشک است، پیشگیری می کند.
▪ کلیه؛ برای تصفیه ضایعات خون و دفع آن ها از طریق ادرار، کلیه ها نیاز به آب کافی دارد. مصرف آب از بروز عفونت های دستگاه ادراری و سنگ کلیه پیشگیری می کند. کمبود شدید آب کلیه را از کار می اندازد و باعث تراکم سموم در بدن می شود.

● باید روزی چند لیوان آب مصرف کرد؟
متخصصان، مصرف روزی ۱۳ لیوان آب را برای آقایان و ۹ لیوان را برای زنان توصیه می کنند. اما اندازه و میزان فعالیت بدن نیز در نیاز بدن به مایعات تاثیرگذار است. هر چه حجم بدن بیشتر و فعالیت بیشتر باشد، آب بیشتری باید مصرف شود. خوب است بدانید هرچه رنگ ادرار روشن تر باشد، یعنی بدن آب کافی دارد و هرچه تیره باشد یعنی با کمبود آب مواجه است.

منبع: amoozeshiha.ir

  • محمد فاضلی